Zwalczanie Haemonchus contortus u owiec: ewolucja oporności na leki przeciwrobacze, mechanizmy i innowacyjne rozwiązania (HARTEMIS)

Haemonchus contortus to krwiopijny nicień przewodu pokarmowego małych przeżuwaczy, którego obecność prowadzi do niedokrwistości, spadku produkcyjności zwierząt oraz znacznych strat ekonomicznych dla hodowców. Szybko rosnący problem oporności tego pasożyta na makrocykliczne laktony (główną grupę leków przeciwrobaczych aktualnie stosowanych w hodowli małych przeżuwaczy) stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia zwierząt i rentowności gospodarstw. Dodatkowo, zmiany klimatyczne sprzyjają rozprzestrzenianiu się inwazji na nowe obszary w Europie, zwłaszcza na północ i w wyższe partie górskie.

Badania prowadzone w ramach projektu obejmują:

• Szczegółowe monitorowanie występowania i oporności nicieni Haemonchus contortus na leki z grupy makrocyklicznych laktonów w stadach owiec w różnych europejskich strefach klimatycznych.
• Analizę molekularnych mechanizmów oporności na makrocykliczne laktony z wykorzystaniem szczepów nicieni Haemonchus contortus pochodzących z Francji, Wielkiej Brytanii i Polski, jak i modelu Caenorhabditis elegans w celu lepszego zrozumienia zjawiska adaptacji do leków i stresu środowiskowego.
• Wdrożenie innowacyjnych strategii leczenia i zarządzania stadem, takich jak selektywne leczenie, rotacja pastwisk, alternatywne metody leczenia oraz racjonalizacja stosowania leków.
• Opracowanie i walidację nowych narzędzi diagnostycznych do wykrywania oporności robaków pasożytniczych oraz identyfikacji markerów genetycznych mających kluczowe znaczenie dla skuteczności leczenia.
• Ocena efektów ekonomicznych, społecznych i środowiskowych wdrażanych rozwiązań oraz opracowanie praktycznych wytycznych dla właścicieli stad owiec.

Projekt koordynowany jest przez francuski instytut INRAE, a za poszczególne obszary merytoryczne odpowiadają partnerzy:

• National Research Institute for Agriculture, Food and Environment, Francja (INRAE): molekularne mechanizmy oporności, narzędzia diagnostyczne.
• National Veterinary School of Toulouse, ENVT (Francja): zarządzanie stadami, wdrażanie rozwiązań na fermach.
• Queen’s University Belfast, QUB, (Wielka Brytania): modelowanie epidemiologiczne, eksperymenty klimatyczne.
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, SGGW (Polska): analiza ekonomiczna i społeczna.