BocianiMy w Lasach – trwa głosowanie na projekt
Dobre praktyki na rzecz ochrony i zarządzania populacją bociana czarnego w Polsce
Realizacja tego projektu przyczyniła się do wdrożenia szeregu działań mających na celu poprawę sytuacji w kwestii ochrony bociana czarnego, a prowadzony monitoring sprawił, że bocian czarny jest obecnie jednym z najintensywniej monitorowanych gatunków w Polsce.
Finalista: SGGW Leśny Zakład Doświadczalny w Rogowie
Kategoria: Ochrona środowiska lądowego
Obszary Natura 2000: m.in.: Puszcza Piska, Puszcza Notecka, Bory Tucholskie, Puszcza Knyszyńska, Puszcza Białowieska
Bocian czarny
Bocian czarny jest długodystansowym ptakiem wędrownym, który do lęgów wymaga starych, spokojnych i otwartych lasów. We wczesnej fazie gniazdowania gatunek ten jest szczególnie wrażliwy na czynniki zewnętrzne i zmiany krajobrazu, np. spowodowane niewłaściwą gospodarką leśną.
Leśny Zakład Doświadczalny w Rogowie oraz Komitet Ochrony Orłów, przy wsparciu polskiego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, wdrożyły działania mające na celu poprawę ochrony bociana czarnego oraz jego siedlisk na 16 obszarach Natura 2000 w całej Polsce, a także wzmocnienie ochrony tego gatunku przed zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatu.
Do 2023 r. projekt objął ochroną aż 600-700 miejsc lęgowych, stanowiących 55% krajowej populacji lęgowej, poprzez wyznaczenie przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych stref ochrony gniazd (każda o powierzchni około 2800 hektarów). Gospodarka leśna i ingerencja człowieka są ograniczone w tych strefach w okresie lęgowym. Jest to wzrost o ponad 500 obszarów w porównaniu do 193 obszarów chronionych w 2015 r., kiedy to chronionych było tylko 16% krajowych obszarów lęgowych. Na obszarach Natura 2000 strefy chronione wokół miejsc lęgowych obejmują łącznie obszar ponad 600 000 hektarów.
W ramach projektu zainwestowano również w naprawę i ochronę gniazd przed drapieżnikami za pomocą repelentów lub opasek ochronnych, a także w ocenę i monitoring populacji bocianów. Po raz pierwszy w Polsce, dzięki zastosowaniu lokalizatorów GPS-GSM, odkryto wiele szczegółów dotyczących ekologii przestrzennej młodych bocianów czarnych, w tym informacje o wędrówkach w obrębie stanowisk lęgowych, terminach migracji, trasach wędrówek oraz lokalizacji miejsc przystankowych i zimowisk. W rezultacie bocian czarny jest obecnie jednym z najintensywniej monitorowanych gatunków w Polsce.
Z uwagi na typowo „leśny charakter” bociana czarnego, przeprowadzono również odpowiednie działania edukacyjne i popularyzatorskie skierowane do podmiotów związanych z obszarami leśnymi Natura 2000. Ponadto wykorzystano forum internetowe bociana czarnego (ciconianigra.sk) oraz stronę „BocianiMy” na Facebooku w celu szerszej aktywizacji innych grup społecznych, takich jak młodzież, nauczyciele i miłośnicy ptaków.