Miasto do życia – przykład adaptacji przestrzeni miejskiej do zmian klimatu
Jak skutecznie przekształcać miejskie podwórka w zielone, odporne na zmiany klimatu przestrzenie? Odpowiedzią jest projekt zrealizowany wspólnie przez naukowców i studentów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.
Efekty współpracy naukowców i studentów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego z Zakładem Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy pokazują, jak skutecznie łączyć naukę, dydaktykę i praktykę w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju miasta. Zrealizowany projekt rewitalizacji podwórka przy ul. Stawki 1, 2, 3 to modelowy przykład adaptacji małych przestrzeni miejskich do zmian klimatu.
Rozbetonowywanie Warszawy
W ramach porozumienia o współpracy SGGW i ZGN Śródmieście od 2024 roku prowadzą warsztaty i konferencje pod hasłem „Adaptacja do zmiany klimatu małych przestrzeni miejskich”. Projekt skierowany jest do studentów kierunków: architektura krajobrazu, ogrodnictwo miejskie i arborystyka. Jego celem jest kształcenie przyszłych specjalistów w zakresie projektowania przestrzeni miejskich odpornych na skutki zmian klimatycznych oraz wprowadzanie praktycznych rozwiązań poprawiających warunki przyrodnicze i jakość życia mieszkańców.
Podczas pierwszej edycji warsztatów powstały koncepcje zagospodarowania podwórza na warszawskim Muranowie. Konkurs objął 61 studentów, którzy w zespołach opracowali projekty oparte na idei rozbetonowania przestrzeni, zwiększenia powierzchni biologicznie czynnych, wprowadzenia różnorodnych gatunków roślin, elementów małej architektury oraz ogrodów deszczowych. W konsultacjach społecznych mieszkańcy wskazali najważniejsze potrzeby, które stanowiły podstawę dla wybranych rozwiązań projektowych.
W 2025 roku zakończono realizację zwycięskiej koncepcji – zielonego podwórza z ogrodem deszczowym. Projekt uwzględniał m.in. zwiększenie bioróżnorodności, poprawę retencji i infiltracji wody opadowej, ograniczenie powierzchni utwardzonych oraz stworzenie przyjaznej, funkcjonalnej przestrzeni dla mieszkańców. Ogród deszczowy pełni ważną rolę w retencjonowaniu wody, wspomaga lokalny mikroklimat, redukuje zanieczyszczenia powietrza i gleby, a także tworzy ostoję przyrodniczą w centrum miasta.
Za stronę merytoryczną projektu odpowiadał interdyscyplinarny zespół naukowców SGGW pod kierownictwem dr hab. inż. Beaty Fornal-Pieniak, prof. SGGW (Instytut Nauk Ogrodniczych). W pracach uczestniczyli również:
- dr inż. Dagmara Stangierska-Mazurkiewicz (Instytut Nauk Ogrodniczych),
- dr inż. Tatiana Swoczyna (Instytut Nauk Ogrodniczych),
- prof. dr hab. Piotr Latocha (Instytut Nauk Ogrodniczych),
- dr inż. Agnieszka Mandziuk (Instytut Nauk Leśnych),
- dr inż. Marta Kiraga (Instytut Inżynierii Lądowej),
- ze strony ZGN Śródmieście projekt koordynował dr inż. Karol Chyliński, Główny Specjalista ds. Zieleni.
To niezwykle budujące obserwować, jak studenci z pełnym zaangażowaniem podchodzą do wyzwań, przed którymi stoją współczesne miasta. Dzięki ścisłej współpracy z jednostkami miejskimi mogli zaprojektować przestrzeń, która nie tylko poprawia estetykę i komfort życia mieszkańców, ale przede wszystkim wspiera adaptację miasta do zmian klimatu. Takie działania pokazują, że nauka może i powinna być aktywną częścią zielonej transformacji. – mówi dr hab. inż. Beata Fornal-Pieniak, prof. SGGW.
Rewitalizowane podwórko przy ul. Stawki to nie tylko udana adaptacja do wyzwań klimatycznych, ale także przykład efektywnej współpracy akademii z jednostkami samorządowymi. Projekt udowadnia, że naukowy potencjał SGGW ma wpływ na kształtowanie zielonej infrastruktury miejskiej zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej i potrzebami lokalnej społeczności.
