17. monitoring strat rodzin pszczelich w Polsce

Celem projektu jest zbieranie danych na całym świecie na temat strat rodzin pszczelich. Następnie porównywanie ich między krajami w celu zrozumienia czynników ryzyka na poziomie światowym.

Badanie trwało od 20 marca do 21 czerwca 2023 r. Pszczelarze zgłosili 13 626 rodzin pszczelich.

Pszczelarze raportowali, ile rodzin stracili w trakcie zimy 2022/2023
w poszczególnych kategoriach tj.:
– strata rodziny z powodu kłopotów z matką pszczelą,
– strata rodziny z powodu katastrofy naturalnej,
– strata rodziny z powodu jej śmierci.

Respondenci łącznie zgłosili utratę 1 127 rodzin pszczelich. Pszczelarze nie odnotowali podwyższonej śmiertelności rodzin, straty ogólne w Polsce wyniosły 8,3% i ich poziom zdecydowanie różnił się między województwami. Najwyższe straty ogólne odnotowaliśmy w województwach: zachodniopomorskim (13,2%) i kujawsko-pomorskim (12,8%); najniższe: podkarpackim (4,1%) i lubuskim (5,3%).

Główne przyczyny strat

Wyniki cieszą, ponieważ jest to już drugi rok badania, w którym nie odnotowujemy podwyższonej śmiertelności rodzin pszczelich. Najistotniejszą kategorią strat była ta, w której pszczelarz odnotował śmierć wirusowymi i/lub nosemoza wywołana przez grzyb Vairimorpha ceranae.

W kategorii katastrof pszczelarze raportowali sytuacje, w których z niezależnych, „naturalnych” przyczyn dochodziło do śmierci pszczół, np. powódź, pożar, złamane drzewo, ale także wandalizm. Tylko niewielki odsetek strat znajduje się w tej grupie i jest to co roku potwierdzane w naszych badaniach. Jedynie w województwie małopolskim pszczelarze zgłosili więcej niż 1% strat związanych z katastrofami.

Niepokojący jest fakt, że respondenci zgłosili 9,4% słabych rodzin. Co to znaczy? Pszczoły, które przeżyły zimę mimo braku problemów z matkami były słabe i nie rozwijały się prawidłowo. Takie rodziny wymagają dodatkowej opieki, co wiążę się z kosztami i pracą. Najczęściej nie rozwijają się na tyle szybko, aby zebrać miód wiosenny (np. rzepakowy). W skali kraju niesie to ze sobą wysokie straty ekonomiczne.   

Podziękowania

Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w badaniu i rozpowszechniali wiedzę o ankiecie. Dzięki Państwu wykonujemy coroczny monitoring śmiertelności polskich pszczół. Te wieloletnie badania są niezwykle cenne dla sektora pszczelarskiego i wpływają na poprawę dobrostanu pszczoły miodnej. Badanie przeprowadziliśmy we współpracy z organizacją non-profit COLOSS.