Wynik jest dla mnie sukcesem osobistym 

– Pani Profesor, jaki jest zakres i cel Pani badań naukowych? Nad czym aktualnie Pani pracuje? 

– Jestem profesorem nauk społecznych. Od blisko trzech dekad realizuję badania na pograniczu socjologii, w szczególności jej dwóch subdyscyplin – socjologii problemów społecznych i socjologii ubóstwa, oraz polityki społecznej. Stosuję w badaniach podejście action research, zgodnie z którym prowadzę badania z udziałem członków eksplorowanych zbiorowości i społeczności, a ich rezultaty opatruję rekomendacjami wskazując na obszary, które wymagają zmiany poprzez celową interwencję dla poprawy warunków i jakości życia. Dzisiaj zarówno w badaniach naukowych, jak i w procesie kształcenia socjologów kładzie się w większym zakresie, niż kilka dekad temu, nacisk na funkcje aplikacyjne socjologii, na wzrastające znaczenie wiedzy w podejmowaniu decyzji na różnych szczeblach zarządzania publicznego. 

W realizowanych krajowych i międzynarodowych projektach naukowych, a mam ich w dorobku łącznie ponad trzydzieści, podejmowałam kluczowe współczesne problemy społeczne. Moje pierwsze duże badania naukowe dotyczyły procesów pauperyzacji społeczeństwa polskiego i zjawiska bezrobocia, głównie ludzi młodych. Ostatni projekt, którym kierowałam pt. „Polityki publiczne na rzecz pełnej dorosłości w Polsce” (2015-2020), trzeci z moich projektów finansowanych przez NCN dotyczył złożonego procesu tranzycji młodych Polaków z młodości do dorosłości w rozumieniu nabywania przez nich ról człowieka dorosłego oraz działań w sferze polityk publicznych wzmacniających ten proces, ujawniając także niedostatki rozwiązań w tym zakresie. Jego rezultatem jest wydana w 2022 roku monografia pt. „Completed adulthood & public policies. How institutional and policy instruments facilitate the educational, vocational, family and civic life of Polish young adults?”. Sytuacja młodych dorosłych Polaków to obecnie wiodący temat mojej aktywności naukowej. 

– Jakimi działaniami organizacyjnymi zajmuje się Pani? Co jest ich celem? 

– Na obecnym etapie kariery akademickiej zajmuję się kreacją i organizacją życia naukowego w Polsce funkcjonując w różnych strukturach i gremiach oraz realizuję społeczną funkcję nauki należąc do różnych komitetów i grup eksperckich. Byłam m.in. wiceprzewodniczącą VIII Kadencji Rady Pomocy Społecznej przy Minister Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej. Jestem szóstą kadencję członkiem Komitetu Nauk Demograficznych PAN, a drugą kadencję jego wiceprzewodniczącą. Uczestniczyłam w trwającym blisko rok III Kongresie Demograficznym (2022) zajmując się problematyką niskiej dzietności, starzejącego się społeczeństwa, skutkami nasilenia migracji. Jestem członkiem Sekcji Pracy Socjalnej Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Przewodniczę także Kapitule Konkursu im. Profesor Elżbiety Tarkowskiej, którego organizatorem jest m.in.: Ministerstwo Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej. Jestem ekspertem Polskiego Komitetu European Anti-Poverty Network (EAPN). Polem mojej aktywności jest udział w organizacji konferencji naukowych. Byłam członkinią Rady Programowej XVIII Zjazdu Socjologicznego pt. „Społeczeństwo przyszłości. Rekompozycje”, współorganizowanego m.in. przez INSiP SGGW. Zainicjowałam w Katedrze Socjologii cykl spotkań z książką socjologiczną, autorstwa młodych badaczy. 

– Skąd pomysł na pracę w SGGW? 

– Pierwsze zaproszenie do pracy w SGGW otrzymałam, kiedy nawiązując do bardzo bogatych tradycji socjologicznych związanych z profesorem Władysławem Grabskim organizowano studia na kierunku socjologia. W 2017 roku miałam zaszczyt być zaproszona i wygłosić wykład w ramach Salonu Socjologicznego, cyklicznego wydarzenia organizowanego w INSiP pod patronatem Rektora SGGW. Miałam wówczas okazję poznać część kadry naukowej i studentów. Praca w SGGW jest dla mnie bardzo ciekawym doświadczeniem akademickim. Socjologia rozwija się w uczelni w otoczeniu dyscyplin i kierunków o profilu przyrodniczym.  

– W wyniku Pani osiągnięć naukowych i działań organizacyjnych, została Pani nominowana do Konkursu im. prof. Marii Joanny Radomskiej. Czym dla Pani Profesor jest ta nominacja? 

– Bardzo dziękuję za nominację do tego Konkursu, a społeczności akademickiej za oddanie na mnie głosów. Zajęłam czwarte miejsce, tuż poza podium, ten wynik jest dla mnie sukcesem osobistym.  

Korzystając z okazji chcę pogratulować pomysłu inicjatorkom Konkursu. Konkurs jest nie tylko promocją wybitnej uczonej, jaką była profesor Maria Joanna Radomska, ale także pozwala on problematyzować ciągle obecne zjawisko „szklanego sufitu”, także w nauce. Zajmuję się nim na wykładach z „Nierówności społecznych”, gdy wyjaśniam nieproporcjonalny udział kobiet w dostępie do ważnych zasobów społecznych – do rynku pracy, do wykształcenia, do różnych struktur władzy – które określają szanse życiowe. Uwarunkowania zjawiska są z jednej strony bardzo wrośnięte w naszą kulturę, a z drugiej strony, kobiety są bardziej krytyczne wobec swoich dokonań, posiadanych kompetencji i możliwości samorealizacji. Promocja osiągnięć kobiet jest przełamywaniem stereotypów funkcjonujących w społeczeństwie.   

– Jakie działania zaleciłaby Pani Profesor swoim młodszym koleżankom na początku drogi naukowej? W jaki sposób powinny działać, żeby prawidłowo rozwijać tę karierę? 

– Bez środków finansowych i kontaktów naukowych trudno o sukces w pracy naukowej. Aby sprostać wymaganiom naukowym konieczne jest funkcjonowanie w środowisku ogólnopolskim i międzynarodowym oraz aplikowanie o projekty. Sprzyjają temu szeroko dostępne staże naukowe i granty adresowane do młodych. Jednocześnie młode naukowczynie muszą skutecznie negocjować podział obowiązków w swoich rodzinach , w tym w odniesieniu do prokreacji. Konieczne jest bowiem „wypracowanie” przestrzeni w życiu rodzinnym dla realizacji własnych aspiracji wykorzystując dostępne różne formy wsparcia w zajmowaniu się dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym. Kariera naukowa nie powinna oznaczać rezygnacji z roli matki. Łączenie tych ról z pewnością nie jest łatwe, ale możliwe i daje ogromnie dużo satysfakcji.

– Dziękuję za rozmowę. 

Rozmawiała: Anita Kruk, Biuro Promocji SGGW