Otwarcie Sali Historycznej i odsłonięcie pomnika upamiętniającego działalność AK w Skierniewicach
21 września 2021 r. w Stacji Doświadczalnej Instytutu Rolnictwa im. prof. Mariana Górskiego w Skierniewicach uroczyście otwarto Salę Historyczną Doświadczalnictwa Rolniczego i odsłonięto pomnik upamiętniający wydarzenia z czasów II wojny światowej związane z działalnością Oddziału Armii Krajowej.
Organizatorami uroczystości były władze Instytutu Rolnictwa oraz Wydziału Rolnictwa i Biologii SGGW, kierownictwo Stacji Doświadczalnej oraz pomysłodawcy przedsięwzięcia profesorowie: Jan Łabętowicz, Andrzej Radecki i Wojciech Stępień. Wydarzenie odbyło się z udziałem pocztu sztandarowego Armii Krajowej oraz rodzin członków Oddziału Sabotażowo-Dywersyjnego AK.
Uroczystość otworzył dyrektor Instytutu Rolnictwa dr hab. Łukasz Uzarowicz witając władze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie: Rektora prof. dr hab. Michała Zasadę, prorektora ds. rozwoju, I zastępcę Rektora prof. dr. hab. Kazimierza Tomalę, prorektor ds. współpracy międzynarodowej dr hab. Martę Mendel, kanclerza dr. inż. Władysława W. Skarżyńskiego, byłych rektorów Uczelni: prof. dr. hab. Tomasza Boreckiego (2002-2008) i prof. dr. hab. Wiesława Bielawskiego (2016-2020).
Gośćmi wydarzenia byli m.in.: przedstawiciele rodzin członków oddziału Armii Krajowej, autorzy opracowania o działalności AK w Skierniewicach Jacek Zwierzchowski i Andrzej Kostusiak; przedstawiciel Wójta Gminy Skierniewice Izabela Żaczkiewicz; dyrektor Instytutu Ogrodnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego prof. dr hab. Dorota Konopacka; kanclerz Państwowej Uczelni im. Stefana Batorego w Skierniewicach mgr inż. Jacek Śmiłowski; dr Marian Górski – wnuk Profesora Mariana Górskiego, jednego z założycieli Stacji Doświadczalnej w Skierniewicach, prof. Henryk Grzeszkiewicz; proboszcz Parafii św. Jakuba Apostoła w Skierniewicach ks. Jan Pietrzyk; kustosz Muzeum Historycznego w Skierniewicach Agata Niedziółka, dyrektor Centrum Kultury i Sztuki w Skierniewicach Ryszard Krasnodębski, członek zarządu Towarzystwa Przyjaciół Skierniewic Anna Majda-Baranowska, przedstawiciele instytutów i wydziałów SGGW, emerytowani pracownicy Wydziału Rolnictwa i Biologii i Stacji Doświadczalnej w Skierniewicach.
Dzisiejsze wydarzenie to ważny moment w historii Stacji Doświadczalnej Instytutu Rolnictwa imienia prof. Mariana Górskiego w Skierniewicach, w której od 1920 r. prowadzone są trwałe doświadczenia nawozowe uznane za jedne z najstarszych w świecie oraz jedyne w Polsce pozostałe po II wojnie światowej – podkreślił Rektor SGGW. […] Na przestrzeni lat ośrodek ten był wielokrotnie przekształcany i modernizowany. Jednak niezależnie od uwarunkowań, najważniejsza była i jest jakość prowadzonych na terenie Stacji badań. […] Dzisiejsza uroczystość jest doskonałym dowodem na to, że Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego to uczelnia, w której nowoczesność budowana jest na dwuwiekowej tradycji. Serdecznie dziękuję Organizatorom za zaangażowanie w przygotowanie wydarzenia (…..) oraz wszystkim, których starania pomogły w realizacji tej cennej inicjatywy – powiedział prof. Michał Zasada.
Decyzję o utworzeniu sali historycznej i postawieniu pomnika podjęto z okazji 100-lecia prowadzenia trwałych doświadczeń nawozowych w Skierniewicach, które zostały założone w latach 1920-1925 i były prowadzone przez prof. Józefa Mikułowskiego-Pomorskiego oraz prof. Mariana Górskiego. Kontynuatorami badań byli prof. Stanisław Mercik (1958-1984) oraz prof. Wojciech Stępień (1984-2019). Kierownikiem Stacji Doświadczalnej jest obecnie mgr inż. Paweł Szacki.
Podczas II wojny światowej doświadczenia prowadzono pod zarządem niemieckim, w czasie gdy wielu pracowników skierniewickich jednostek naukowych należało do organizacji walczących z okupantem. W Skierniewicach miejscem najbardziej kojarzonym z walką podziemną było Pole Doświadczalne SGGW przy ul. Sobieskiego, gdzie siedzibę miał Oddział Specjalny obwodu „Sroka”. Współorganizatorami i aktywnymi członkami Oddziału byli pracownicy Pola Doświadczalnego: por. Tadeusz Bańcerek ps. „Wyrwa” oraz ppor. Wojciech Motyl ps. „Puk”.
W roku 2004 podczas przebudowy budynków Pola Doświadczalnego odkryto zakopane znaczne ilości broni i amunicji pochodzącej ze zrzutów alianckich, które są dowodem zaangażowania pracowników SGGW w bohaterskie zmagania z niemieckim okupantem. Dla uczczenia tego faktu 21 września 2021 r. odsłonięto na tym terenie pomnik z tablicą, która upamiętnia te wydarzenia.
Podczas uroczystości odbyły się trzy wykłady, przedstawiające historię doświadczalnictwa rolniczego i skierniewickiej Stacji. Prelegentami byli: prof. dr hab. Jan Łabętowicz (Historia doświadczalnictwa rolniczego w Europie od XVII do XXI wieku), prof. dr hab. Wojciech Stępień (Historia Stacji Doświadczalnej w Skierniewicach) oraz Andrzej Kostusiak (Działalność Armii Krajowej w Skierniewicach).
