Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego członkiem Partnership for the Assessment of Risks from Chemicals
Ocena ryzyka związanego z narażeniem na substancje chemiczne, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska to niezwykle istotny temat w badaniach prowadzonych w ramach projektu Partnership for the Assessment of Risks from Chemicals (PARC). Różne substancje chemiczne, których źródłem może być zanieczyszczone powietrze, woda, opakowania, żywność mogą stanowić zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i dla naszej planety. Wszyscy jesteśmy narażeni na szkodliwy wpływ chemikaliów, ale w grupie podwyższonego ryzyka znajdują się przede wszystkim dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie realizuje projekt polegający na ocenie ryzyka wpływu chemikaliów poprzez szczegółowe badania dzieci, a następnie zainicjowanie zmian legislacyjnych na poziomie europejskim w kierunku ochrony ludzi i środowiska.
Cele projektu Partnership for the Assessment of Risks from Chemicals
Podstawowym celem programu jest zidentyfikowanie potencjalnych niebezpieczeństw związanych z danymi substancjami chemicznymi oraz określenie prawdopodobieństwa wystąpienia tych zagrożeń, zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu. Ocenie podlegają zarówno skutki krótko-, jak i długoterminowe, dla zdrowia ludzkiego oraz dla różnych elementów środowiska. W kontekście ochrony zdrowia ludzkiego ważne jest uwzględnienie źródeł ekspozycji na substancje chemiczne, jak i dróg narażenia (wdychanie, połknięcie czy kontakt skórny). Należy również rozważyć grupy najbardziej zagrożone, czyli wymienione wcześniej dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze. Środowisko naturalne stanowi drugi istotny obszar oceny ryzyka. Substancje chemiczne mogą mieć długotrwały wpływ na glebę, wodę i powietrze, wpływając negatywnie na ekosystemy i różnorodność biologiczną. Odpowiedzialność wobec przyszłych pokoleń nakazuje nam ostrożne i zrównoważone podejście do temu używania chemikaliów. Prowadzone badanie i uczestnictwo w PARC są naturalną konsekwencją dążenia SGGW do kreowania oraz wspierania proekologicznych postaw i projektów naukowych, których wyniki istotnie wpłyną na poprawę dobrostanu ludzi.
Badanie wpływu chemikaliów na życie i zdrowie polskich dzieci
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie przystąpiła do 7-letniego projektu PARC, realizowanego w ramach Horyzontu Europa – ramowego programu Unii Europejskiej (UE). PARC skupia naukowców i ekspertów z 28 krajów oraz agencji UE. SGGW reprezentuje Pracownia Badania Metabolizmu Człowieka Instytutu Nauk o Żywieniu Człowieka. Dr n. med. Joanna Róg, dr inż. Anna Fabisiak pod kierownictwem dr hab. Lucyny Kozłowskiej, prof. SGGW, będą realizowały badanie z udziałem dzieci w wieku 7-11 lat. Do projektu zakwalifikowanych zostanie 300 uczestników obydwu płci ze wszystkich markoregionów Polski. Zapewni to reprezentatywność populacji i będzie odzwierciedlało narażenie na chemikalia w tej grupie wiekowej dla populacji polskiej. Od uczestników pobrane zostaną próbki moczu oraz włosów, a za pomocą odpowiednich kwestionariuszy pozyskane będą informacje na temat stanu zdrowia, stylu życia i diety. Zebrane próbki zostaną przeanalizowane przy użyciu zaawansowanych metod laboratoryjnych, co umożliwi określenie ekspozycji na wiele niebezpiecznych chemikaliów. Oznacza to, że 2024 r. w wybranych szkołach podstawowych na ternie całej Polski pojawią się pracownicy SGGW, w celu zebrania materiału do badań. W Pracowni Badania Metabolizmu Człowieka przeprowadzone zostaną analizy z zakresu metabolomiki niecelowanej, która w sposób kompleksowy pozwoli na wykrycie subtelnych zmian w organizmie będących skutkiem narażenia na substancje chemiczne. Szeroki wachlarz badań dotyczący ekspozycji na różne związki chemiczne, jak i analiza skutków tego narażenia jest innowacyjnym podejściem ukierunkowanym na poprawę stanu zdrowia populacji Europejskiej.
Potrzebujemy zmian legislacyjnych
Projekt stanie się podstawą do budowania świadomości społeczeństwa i pozwoli na promowanie działań, których celem będzie wskazanie strategii legislacyjnych zapobiegających narażeniu na szkodliwe związki chemiczne, jak i działań prewencyjnych
w tym zakresie. Ocena ryzyka narażenia na substancje chemiczne powinna być integralną częścią naszego podejścia do postępu technologicznego. Ochrona zdrowia ludzkiego i zachowanie równowagi środowiska wymagają systematycznego monitorowania, analizy oraz podejmowania skutecznych działań prewencyjnych.
Partnerstwo otrzymało dofinansowanie z unijnego programu badawczego i innowacyjnego „Horyzont Europa” w ramach umowy o udzielenie dotacji nr 101057014.